Ons Brein 250.000 jaar oud!
Ik krijg veel reacties op mijn eerder geschreven Blogs. Ook worden heel veel interessante vragen gesteld. Ik wil aandacht schenken aan 1 opmerkelijke vraag: Wanneer we overprikkeld kunnen raken door de digitale wereld, waarvoor zijn de menselijke hersenen dan wel gemaakt Erik?
Hoe kan zo’n meestercomputer die 250.000 jaar oud is überhaupt nog functioneren in deze digitale revolutie. Wanneer je dat beschouwd wordt de interesse voor dat merkwaardige orgaan alleen maar groter en groter. Hoe kan iets van eencellig uitgroeien tot meercellig en hoe kan bewustzijn ontstaan. Dan hebben we zo’n supercomputer ontwikkeld en die gaat dan een interactie met de aarde aan. Hoe werkte dat nu precies. Een belangrijk kenmerk is dat wij onszelf hebben ontwikkeld door samen te leven en samen tot nieuwe oplossingen te komen. We konden leren en we hebben materialen omgevormd om ons leven makkelijker te maken. Wat cruciaal was in onze ontwikkeling is dat wij twee zaken goed hebben gecombineerd: onze intelligentie en onze duimen. Doordat we een duim hebben zijn we beter in staat om voorwerpen te maken en deze vast te houden. Dat kan een wolf en een beer namelijk niet. Het is gek te beseffen dat onze twee duimen de poort zijn geweest voor onze ontwikkeling. Het volgende plaatje laat onze reis zien. Vanuit het hart van Afrika de wereld over. Vanuit Afrika begon de reis: The Cognitive Travel!
Ik zal proberen uit te leggen wat ons menselijk maakt en hoe de ontwikkeling van ons menselijk brein heeft plaatsgevonden de laatste 250.000 jaar. Ik heb me tijdens mijn studie zo ontzettend veel vragen gesteld. Hoe dachten de eerste mensen 250.000 jaar geleden, ze hadden lief, ze rouwden om verlies, ze lachten, ze hielden van elkaar en ze zorgden voor elkaar. Botresten van duizenden jaren terug lieten zien dat mensen voor elkaar zorgden, ook als het lichaam sterke gebreken toonde. Hoe gingen ze om met koude, warmte, hadden ze ook slechte zin. Tal van vragen spookten door mijn hoofd. Langzamerhand werd duidelijk dat we in wezen niets zijn veranderd en dat onze hersenen zich aanpasten aan de wereld maar dat wij de wereld ook lieten aanpassen aan ons. Wat we zeker weten is dat alle basis emoties gelijk zijn aan die van onze verre voorouders. Dit voor honderdduizenden jaren terug. Ook zij hebben genoten van elkaar en van het leven.
Zoals de onderstaande foto toont. De aarde heeft ons de weg gewezen en wij hebben ons aangepast. De nieuwe ontwikkelingen gaan razendsnel waar ligt de voorspoed en waar ligt de grens van ons kunnen. Hieronder wat ideeën daarover.
Het menselijk brein is een buitengewoon complex orgaan dat door de evolutie op Aarde is gevormd en zich heeft ontwikkeld om verschillende taken uit te voeren die essentieel zijn voor het overleven en gedijen van de menselijke soort.
Hoewel moderne technologieën zoals TikTok en Facebook recente toevoegingen zijn aan ons sociale en culturele landschap, zijn ze niet de oorspronkelijke doelen waarvoor het menselijk brein evolueerde.
Een van de belangrijkste functies van het menselijk brein, die al sinds de vroegste mensachtigen evolueert, is het vermogen tot sociale interactie en samenwerking. Het brein stelt mensen in staat om complexe sociale structuren te begrijpen, relaties te vormen, empathie te voelen, samen te werken en informatie te delen. Deze capaciteiten hebben het mogelijk gemaakt voor menselijke samenlevingen om te gedijen door middel van samenwerking, taalontwikkeling, cultuurvorming en het doorgeven van kennis van generatie op generatie. Elke geschiedenis les geeft inzicht in hoe duizenden jaren geleden mensen gingen samenwerken en zo tot grote bloei kwamen in hun tijd. Voorbeelden hiervan zijn het Oude Egypte, de Inca’s etc.
Een andere belangrijke functie van het menselijk brein is het vermogen om te leren en aan te passen aan verschillende omgevingen. Dit omvat het vermogen tot probleemoplossing, het maken van gereedschappen, ruimtelijk inzicht, planning en het onthouden van belangrijke informatie. Deze cognitieve vaardigheden hebben ons in staat gesteld om ons aan te passen aan verschillende Habitats, te overleven in verschillende klimaten en uiteindelijk onze wereld te veroveren.
Ten slotte heeft het menselijk brein ook een rol bij het reguleren van emoties en het verwerken van informatie over de wereld om ons heen. Dit stelt ons in staat om te reageren op bedreigingen, onze behoeften te bevredigen en onze overleving te waarborgen.
Kortom, het menselijk brein evolueerde voor een breed scala aan functies die essentieel zijn voor menselijk overleven en groei, waaronder sociale interactie, aanpassingsvermogen, cognitieve vaardigheden en emotionele regulatie. Terwijl moderne technologieën zoals sociale media een rol spelen in ons dagelijks leven, zijn ze slechts een klein onderdeel van de vele complexe taken waarvoor ons brein is ontworpen.
Hoe zit het nu met alle nieuwe technologieën zoals AI, smartphones, Facebook, TikTok? Het betreft een onderwerp dat veel debat en onderzoek met zich meebrengt. De opkomst van moderne technologieën, zoals smartphones, sociale media en het internet, heeft inderdaad geleid tot een exponentiële toename van de hoeveelheid informatie waarmee onze hersenen dagelijks worden geconfronteerd. Dit heeft verschillende implicaties voor de manier waarop we informatie verwerken en hoe ons brein functioneert. Ik heb eerder ook uitgelegd dat bij een te hoge exposure aan digitale mogelijkheden we nieuwe mentale aandoeningen kunnen ontwikkelen en overprikkelt kunnen raken.
Enerzijds hebben moderne technologieën nieuwe manieren van communicatie, informatievoorziening en sociale interactie mogelijk gemaakt, wat positieve aspecten met zich meebrengt, zoals het vergemakkelijken van wereldwijde connectiviteit, toegang tot kennis en het delen van ideeën. Aan de andere kant kan de overvloed aan informatie en constante stimulatie leiden tot overbelasting, afleiding, stress en verminderde concentratie.
Het menselijk brein heeft een opmerkelijk aanpassingsvermogen en is in staat om nieuwe uitdagingen aan te gaan, waaronder het verwerken van grote hoeveelheden informatie. Maar het is belangrijk om te erkennen dat er grenzen zijn aan wat onze hersenen effectief kunnen verwerken. Te veel informatie tegelijkertijd kan leiden tot cognitieve overbelasting en kan nadelige gevolgen hebben voor ons vermogen om te concentreren, informatie te onthouden en weloverwogen beslissingen te nemen. Hier hebben we in eerdere Blogs veel aandacht aan geschonken.
Daarom is het van groot belang om goed na te denken over hoe we omgaan met de informatiestromen die moderne technologieën met zich meebrengen. Dit omvat het bewust beheren van onze schermtijd, het stellen van grenzen aan onze digitale consumptie, het cultiveren van digitale geletterdheid en kritisch denken en het vinden van een gezonde balans tussen online en offline activiteiten. Ook kunnen technologische ontwikkelingen worden begeleid door beleid en regelgeving die de bescherming van gebruikers en het bevorderen van digitale welzijn bevorderen.
Kortom, terwijl moderne technologieën nieuwe mogelijkheden bieden, is het van cruciaal belang om bewust te blijven van de impact ervan op onze cognitieve processen en ons vermogen om informatie effectief te verwerken.
Zoals ook eerder aangegeven zou ik twee zaken sterk willen benadrukken: digitale geletterdheid en kritisch denken: Digitale geletterdheid verwijst naar het vermogen om effectief en verantwoordelijk om te gaan met digitale technologieën. Het omvat het begrijpen van hoe digitale tools en platforms werken, zoals sociale media, zoekmachines, en online communicatiekanalen. Digitale geletterdheid houdt ook in dat mensen weten hoe ze digitale bronnen moeten evalueren op hun betrouwbaarheid, nauwkeurigheid en geloofwaardigheid. Het gaat verder dan alleen het technische aspect en omvat ook aspecten zoals online privacy, veiligheid, auteursrecht en ethiek. Een digitaal geletterd persoon kan effectief informatie vinden, evalueren, creëren en delen in een digitale omgeving.
Verder is het in de nieuwe wereld van enorm belang dat we kritisch blijven denken. Kritisch denken is het vermogen om informatie objectief te analyseren, te evalueren en te begrijpen, om tot weloverwogen conclusies of beslissingen te komen. Het houdt in dat men vragen stelt bij informatie, argumenten of standpunten, en niet zomaar alles klakkeloos accepteert. Kritisch denken omvat vaardigheden zoals logisch redeneren, probleemoplossend vermogen, het herkennen van drogredenen, en het identificeren van vooroordelen of vertekeningen. Het moedigt ook aan tot scepticisme en openheid voor verschillende perspectieven, en het vermogen om informatie vanuit meerdere bronnen te vergelijken en te integreren. In de context van digitale geletterdheid, impliceert kritisch denken ook het vermogen om online informatie kritisch te evalueren, valse informatie te herkennen, en bewust te zijn van de manipulatieve tactieken die soms worden gebruikt in digitale media.
In een tijd waarin informatie overvloedig is en gemakkelijk toegankelijk via digitale kanalen, zijn digitale geletterdheid en kritisch denken van cruciaal belang om de overvloed aan informatie effectief te kunnen beheren, nauwkeurige kennis te vergaren en te voorkomen dat men wordt misleid door misinformatie of desinformatie. Het cultiveren van deze vaardigheden stelt mensen in staat om bewuste en weloverwogen keuzes te maken in een steeds complexere digitale wereld.