Serotonine: het gelukshormoon.
De laatste jaren wordt steeds meer bekend over hoe de hersenen werken. In de sixties kwamen we erachter waar alle functies gelokaliseerd waren. Zoals bewegen, visus, horen en voelen. De laatste jaren wordt steeds meer bekend over stoffen in het lichaam die een effect hebben op stemming.
Veel van de ontdekkingen waren keiharde toevalstreffers en hadden niets met adequaat en accuraat wetenschappelijk onderzoek te maken. Zo kwamen we achter de werking van anti depressiva omdat mensen die een hoge bloeddruk hadden deze kregen voorgeschreven in de seventies en degenen die naast hoge bloeddruk ook last hadden van depressies klaarden flink op door deze medicatie te gebruiken. Degene die wel accuraat onderzoek uitvoerde is Prof. Dr. Jaak Panksepp die eerst hersensystemen analyseerde betreffende hun functies, daarna de neurotransmitter lokaliseerde die dit hersensysteem afgaf aan zijn omgeving en de werking op het emotionele systeem daarvan.
Zo zijn we steeds meer te weten gekomen over serotonine, een mysterieuze stof die ons leven – functioneren fijn, tevreden en kalm maakt.
Even een kort wetenschappelijk betoog zodat je weet waar serotonine gemaakt wordt, waar het aangrijpt in het lichaam-hersenen en dat je daardoor ook de werking van dit vrolijke stofje beter snapt.
Serotonine wordt voornamelijk geproduceerd in de serotonerge neuronen in de hersenen, met name in een gebied dat de hersenstam wordt genoemd, meer specifiek in de nucleus raphe. Van daaruit verspreidt serotonine zich naar verschillende delen van de hersenen en het centrale zenuwstelsel, waar het zijn diverse functies vervult.
Serotonine werkt door te binden aan specifieke receptoren op de membranen van doelwitcellen. Er zijn verschillende soorten serotonine-receptoren in het lichaam, maar de belangrijkste zijn de 5-HT1 en 5-HT2 receptoren. Deze receptoren zijn wijdverspreid in de hersenen en het lichaam, en hun locaties variëren afhankelijk van hun subtypes.
De 5-HT1-receptoren zijn onderverdeeld in verschillende subtypes (zoals 5-HT1A, 5-HT1B, enz.), en ze worden aangetroffen in verschillende delen van de hersenen en het lichaam. Deze receptoren zijn betrokken bij het reguleren van stemming, angst, slaap, eetlust en andere functies.
De 5-HT2-receptoren zijn ook onderverdeeld in subtypes (zoals 5-HT2A, 5-HT2B, enz.), en ze zijn te vinden in verschillende delen van de hersenen en perifere weefsels. Deze receptoren spelen een rol bij verschillende processen, waaronder perceptie, cognitie, emotie, slaap en regulering van de bloeddruk.
Naast de 5-HT1 en 5-HT2 receptoren zijn er ook andere subtypes van serotonine-receptoren, zoals 5-HT3, 5-HT4, enz., die verschillende functies in het lichaam vervullen.De interactie tussen serotonine en zijn receptoren is complex en beïnvloedt een breed scala aan fysiologische processen en gedragingen. Deze complexiteit maakt serotonine een belangrijke neurotransmitter voor het begrijpen en behandelen van verschillende aandoeningen, waaronder depressie, angststoornissen, eetstoornissen en slaapstoornissen.
Serotonine is dus een neurotransmitter, wat betekent dat het een chemische stof is die signalen overdraagt tussen zenuwcellen (neuronen) in de hersenen. Het speelt zoals hierboven beschreven een belangrijke rol bij verschillende functies in het lichaam, waaronder stemming, slaap, eetlust, geheugen en intellectueel functioneren.
De werking van serotonine op het emotionele systeem is complex en omvat verschillende aspecten: het reguleren van stemming. Lage niveaus van serotonine worden vaak in verband gebracht met stemmingsstoornissen zoals depressie en angst. Serotonine kan helpen bij het verminderen van angst en het reguleren van stressreacties in het lichaam. Serotonine speelt een rol bij het reguleren van de slaap-waakcyclus. Het wordt omgezet in melatonine, een hormoon dat betrokken is bij het reguleren van slaap.
Er zijn verschillende manieren om het serotoninegehalte in je lichaam te verhogen zonder medicatiegebruik. Hier zijn enkele natuurlijke methoden: Voedingsmiddelen die rijk zijn aan tryptofaan, een aminozuur dat nodig is voor de aanmaak van serotonine, kunnen helpen om de serotonineniveaus te verhogen. Voorbeelden hiervan zijn zalm, kalkoen, eieren, noten, zaden, tofu en zuivelproducten. Regelmatige lichaamsbeweging kan de serotonineproductie stimuleren en tegelijkertijd stress verminderen. Zelfs een korte wandeling kan al helpen om je stemming te verbeteren. Verschillende soorten lichaamsbeweging kunnen helpen om de serotonineproductie te stimuleren. Hier zijn enkele oefeningen en sporten die je kunt overwegen om je serotoninegehalte te verhogen: Activiteiten zoals wandelen, joggen, fietsen, zwemmen en dansen zijn allemaal vormen van aërobe oefeningen die je serotonineniveaus kunnen verhogen. Probeer minstens 30 minuten per dag, vijf dagen per week, matig intensieve aërobe activiteit te doen. Gewichtstraining en weerstandsoefeningen kunnen ook gunstig zijn voor de serotonineproductie. Door regelmatig krachttraining te doen, kunnen je serotonineniveaus toenemen en je stemming verbeteren. Yoga combineert fysieke oefeningen, ademhalingstechnieken en meditatie, wat kan leiden tot een verhoogd gevoel van welzijn en een verbeterde stemming. Het kan ook helpen om stress te verminderen, wat op zijn beurt de serotonineproductie kan stimuleren. Tai Chi is een vorm van zachte, langzame beweging die de serotonineproductie kan verhogen en stress kan verminderen. Het wordt vaak geassocieerd met verbeteringen in stemming en geestelijk welzijn. Dansen is niet alleen leuk, maar kan ook je humeur verbeteren en de serotonineproductie stimuleren. Het is een vorm van lichaamsbeweging die zowel fysiek als mentaal stimulerend kan zijn. Activiteiten zoals wandelen, joggen of fietsen in de buitenlucht kunnen extra voordelen bieden, omdat blootstelling aan zonlicht kan helpen bij de aanmaak van vitamine D, wat op zijn beurt de serotonineproductie kan stimuleren. Het belangrijkste is om een vorm van lichaamsbeweging te kiezen die je leuk vindt en die je regelmatig kunt volhouden. Consistentie is de sleutel tot het verhogen van je serotonineniveaus door middel van lichaamsbeweging.
Blootstelling aan zonlicht kan de serotonineproductie verhogen. Probeer dus regelmatig buiten te zijn, vooral tijdens de ochtenduren. Een goede nachtrust is essentieel voor een gezonde serotoninebalans. Probeer voldoende te slapen en een regelmatig slaappatroon te handhaven. Het verminderen van stress in je leven kan helpen om de serotonineniveaus te verhogen. Dit kan worden bereikt door middel van ontspanningstechnieken zoals meditatie, yoga, diepe ademhalingsoefeningen en mindfulness.
Door regelmatig te bewegen, kwalitatief goed te eten, stress te reduceren en je slaapuren in de gaten te houden zet je een chemische industrie aan het werk in de hersenen die gevoelens van tevredenheid, geluk en kalmte genereren. Volg de bovengenoemde regels en je zal een positief effect op je stemming en geluksgevoel opmerken.