DNA – Iedereen is uniek!
In dit hoofdstuk wil ik jullie iets extreem moeilijks uitleggen. Omgeving is sterk bepalend hoe je periodes in je leven denkt over zaken: over jezelf, over anderen en over de wereld. Dit lijkt logisch maar is het helemaal niet. Iedereen van ons heeft 250.000 jaar DNA in zijn brein zitten en de conclusie is dat iedereen uniek is in zijn denkprocessen. Eerder heb ik al aangegeven dat deze diversiteit voor onze soort noodzakelijk is om te overleven op Moeder Aarde.
We kunnen onze diversiteit heel makkelijk waarnemen, iedereen heeft een ander gezicht en opmerkelijk is dat er nooit iemand is geweest en nooit meer iemand zal komen die hetzelfde gezicht zal hebben als jou. Een ander voorbeeld zijn natuurlijk de vingerafdrukken. Zo heeft ook iedereen een specifiek denkkader en verschillen we in intellectuele processen, de mate waarin we door iets gemotiveerd worden en de mate waardoor we door iets emotioneel geraakt worden. Deze mix maakt elk individu bijzonder en maakt eigenlijk het leven met elkaar spannend en boeiend. Zelf merk je op dat wanneer je iets doet, waarvoor je blijkbaar gemaakt bent, dat je daar enthousiast maar vooral rustig door wordt. Hoe dichter je bij je werkelijke zelf komt hoe rustiger – kalmer je wordt. Kalmte heeft in zekere zin dus niets met inspanningen te maken maar is meer gerelateerd aan passie. Passie is de werkelijke thermometer van je werkelijke zelf. Hoe hoger de passie, hoe dichter je bij je werkelijke zelf functioneert. Wanneer je dus leeft naar de maatstaven van anderen is dat geen goed kompas naar geluk en tevredenheid. Hoe dichter je functioneert bij je werkelijke eigen brein DNA des te meer kalmte, geluk en tevredenheid je zal opmerken in het leven.
Ik heb met de beste sporters en musici gewerkt en het doel was om hun eigen unieke kwaliteiten te vergroten en niet te komen tot eenheidsworst. Daarvoor werden die mensen niet aangenomen. In de top van het mensdom is het dus gewoon individuele kwaliteiten te ontwikkelen, meer lager op de ladder spelen hele andere processen die ik in dit hoofdstuk probeer uit te leggen. Bovenstaande foto meesterpianist Alessandro Marino, hij leeft een leven wat 100% bestaat uit passie. Google hem maar eens.
Veiligheid:
Om individuele processen optimaal tot ontwikkeling te laten komen is in het mensdom veiligheid extreem belangrijk. Alleen wanneer mensen zich veilig voelen kunnen individuele kwaliteiten groeien en kunnen mensen tot hun eigen unieke (top) prestaties komen. Veiligheid is extreem belangrijk om verschillende redenen: Mensen zijn kwetsbaar en hebben begeleiding nodig om zichzelf te beschermen tegen fysieke gevaren. Veilige omgevingen verminderen het risico op ongelukken, verwondingen en gezondheidsproblemen. Veiligheid is essentieel voor het opbouwen van vertrouwen en het gevoel van welzijn. Wanneer mensen zich veilig voelen, kunnen ze zich beter concentreren op het ontwikkelen van hun emoties en sociale vaardigheden. Een veilige omgeving stelt mensen in staat om risico’s te nemen, te experimenteren en te leren zonder angst voor negatieve consequenties. Dit bevordert een gezond gevoel van zelfvertrouwen en zelfwaarde. Mensen die zich veilig voelen, zijn beter in staat om zich te concentreren, te leren en te groeien. Ze zijn meer geneigd om hun intellectuele capaciteiten te ontwikkelen omdat ze zich geen zorgen hoeven te maken over hun fysieke of emotionele veiligheid. Veiligheid in de opvoeding, school en werkomgeving legt de basis voor gezonde relaties, het stimuleert open communiceren en vertrouwen opbouwen, wat essentieel is voor een goede intermenselijke relatie.
Kortom, veiligheid is cruciaal omdat het de basis legt voor alle aspecten van de ontwikkeling van een mens, zowel fysiek als emotioneel, en het legt de basis voor gezonde relaties en toekomstig succes.
De hechtingstheorie: een doorbraak in het denken over de rol van veiligheid.
Een doorbraak in het denken over veiligheid en intermenselijke ontwikkeling is het werk van Prof. Dr. John Bowlby, een Britse psychiater en psychoanalyticus. Afgebeeld op bovenstaande foto. Bowlby staat bekend om zijn werk op het gebied van hechtingstheorie. Zijn onderzoeksbevindingen hebben een grote invloed gehad op ons begrip van de ontwikkeling van emotionele en intellectuele processen. Veiligheid door een goede hechting blijkt de basis voor rust, geluk en tevredenheid.
Enkele belangrijke bevindingen: hechtingsgedrag is aangeboren en van cruciaal belang voor de overleving van de soort. Hij geloofde dat baby’s vanaf de geboorte aangeboren neigingen hebben om een hechte band met hun verzorgers te vormen, wat hen helpt om te overleven en zich te ontwikkelen. De eerste paar jaar van het leven, vooral de eerste zes maanden, betreffen een kritieke periode voor de ontwikkeling van hechting. De kwaliteit van de hechting die een kind tijdens deze periode vormt, blijkt een blijvende invloed op de sociale, emotionele en psychologische ontwikkeling. Bowlby introduceerde het concept van de “veilige basis”. Hij stelde dat een veilige en betrouwbare verzorger een basis biedt van waaruit een kind de wereld kan verkennen en nieuwe ervaringen kan opdoen. Een veilige hechting geeft het kind het vertrouwen om onafhankelijk te zijn, wetende dat de verzorger beschikbaar is voor steun en troost indien nodig. Bowlby suggereerde dat kinderen interne werkmodellen van hechting ontwikkelen op basis van hun vroege hechtingservaringen. Deze interne modellen beïnvloeden hoe ze zichzelf zien, anderen zien en relaties aangaan gedurende hun hele leven. Verder geloofde hij dat de kwaliteit van de vroege hechting van invloed is op latere relaties en sociaal-emotionele ontwikkeling. Kinderen met een veilige hechting hebben over het algemeen meer zelfvertrouwen, betere sociale vaardigheden en stabielere relaties in hun latere leven.
De bevindingen van Bowlby hebben de basis gelegd voor onderzoek en begrip van hechting en hebben geleid tot verdere ontwikkeling van hechtingstheorieën en interventies om de kwaliteit van de intermenselijke relatie te verbeteren.
Uit alle verdere en recente onderzoeken komt naar voren dat de mate en kwaliteit van connectie tussen mensen extreem belangrijk is om een gevoel van kalmte, tevredenheid en interne rust te ervaren. Hechting, connectie en veiligheid zijn een voorwaarde voor mensen om zich optimaal, via hun eigen individuele kwaliteiten, te ontwikkelen.
Disfunctionele processen: de reden van onrust – perfectionisme.
Wat gebeurt er nu bij mensen wanneer veiligheid ontbreekt, er bijna geen connectie is tussen mensen en er geen of weinig hechtingsprocessen hebben plaats gevonden. Bij een dergelijke situatie noemen we een omgeving disfunctioneel. Laten we eerst een kijken naar het begrip ‘disfunctioneel’.
Een disfunctionele omgeving verwijst naar een situatie, context, of setting waarin bepaalde aspecten niet goed functioneren of niet voldoen aan de behoeften van de mensen die erin opereren. Dit kan zich manifesteren op verschillende niveaus, zoals in persoonlijke relaties, gezinnen, werkplekken, sociale groepen, gemeenschappen, of zelfs op maatschappelijk niveau. In een disfunctionele omgeving kunnen verschillende problemen voorkomen, zoals gebrek aan communicatie, onduidelijke verwachtingen, gebrek aan ondersteuning, misbruik, ongelijkheid, negatieve groepsdynamiek, of onopgeloste conflicten. Deze factoren leiden veelal tot stress, angst, frustratie, verminderd welzijn, en verminderde prestaties of functioneren van individuen binnen die omgeving.
Onderzoek laat zien dat mensen die opgroeien in een disfunctionele omgeving een scala aan psychologische problemen kunnen ontwikkelen, zoals perfectionisme, angst, depressie, het imposter syndroom en een laag zelfbeeld. De ontwikkeling van cognitieve vaardigheden kan eveneens worden belemmerd. Dit kan leiden tot problemen met leren, geheugen, aandacht, en executieve functies zoals planning en probleemoplossing. Ook kunnen mensen moeite hebben met het ontwikkelen van gezonde sociale relaties. Ze kunnen problemen hebben met het vertrouwen van anderen, het vaststellen van de eigen grenzen en het omgaan met conflicten. Stress en trauma geassocieerd met een disfunctionele omgeving kan ook fysieke gezondheidsproblemen veroorzaken, zoals slaapproblemen, spijsverteringsproblemen, zelfs een verhoogd risico op hartziekten en andere chronische aandoeningen.
Het identificeren en aanpakken van disfunctionele elementen is belangrijk om de kwaliteit van leven, productiviteit en relaties te verbeteren. Om tot interne rust – kalmte te komen is het van belang goede inhoudelijke analyses te maken van de disfuncties die spelen en ook om te bezien of die disfuncties ook in het eigen denken van de client zijn geïnternaliseerd. Een groot deel van mijn werk binnen de psychotherapeutische gesprekken die ik met jullie in Spanje voer is om disfunctionele gedachten in kaart te brengen, deze duidelijk te maken en direct te veranderen in functionele gedachten om tot rust – kalmte te komen. Waarom is dat belangrijk: onderstaande tekst geeft de uitleg.
Mensen gaan vaak een disfunctionele omgeving internaliseren. Dit kan plaatsvinden wanneer iemand herhaaldelijk wordt blootgesteld aan negatieve of schadelijke omgevingsfactoren. Hier zijn enkele reacties die een rol kunnen spelen bij het internaliseren van een disfunctionele omgeving: Mensen kunnen mechanismen ontwikkelen om te overleven in een ongezonde omgeving, zoals het onderdrukken van emoties, het vermijden van conflicten, of het aanpassen van gedrag om straf te voorkomen. Een disfunctionele omgeving kan het zelfbeeld van een persoon aantasten en leiden tot een laag gevoel van eigenwaarde. Ze kunnen beginnen te geloven dat ze de negatieve behandeling verdienen of dat er iets fundamenteel mis met hen is. Mensen kunnen de disfunctionele normen en waarden van hun omgeving internaliseren, wat kan resulteren in een vertekend begrip van wat gezond gedrag is. Bijvoorbeeld, als iemand opgroeit in een omgeving waar geweld als normaal wordt beschouwd, kan die persoon geweld gaan zien als een aanvaardbare manier om conflicten op te lossen. In een disfunctionele omgeving kan een persoon het gevoel van controle over hun leven verliezen. Dit kan leiden tot gevoelens van hulpeloosheid en een gebrek aan geloof in hun vermogen om hun situatie te veranderen. Verder kan het vertrouwen van een persoon in anderen beschadigen, vooral als die anderen de bron zijn van de negativiteit. Dit kan leiden tot moeilijkheden bij het aangaan van gezonde relaties in de toekomst. Langdurige blootstelling aan een disfunctionele omgeving kan leiden tot verschillende psychische gezondheidsproblemen, zoals angst, depressie, posttraumatische stressstoornis (PTSS), en persoonlijkheidsstoornissen.
Tijdens de gesprekken met mijn cliënten komen bijna altijd tal van disfunctionele ideeën naar voren die leiden tot perfectionisme, het hebben geïnternaliseerd van een gedachtenkader wat je vrijheid beperkt, wat je connecties met jezelf, je anderen en je werk onder druk zet en waarbij je echt moeite hebt om je te hechten aan je ware zelf, je moeite hebt om kritiek van anderen goed te verdragen en waarbij je een denktrend hebt gecreëerd van altijd maar aan staan met gedachten die veelal betrekking hebben op controle en schuld. Ongeveer 85% van alle Spanje deelnemers kampen met deze gedachteninhouden waardoor ze niet tot rust kunnen komen. Wanneer men deze processen goed begrijpt kan een ommekeer plaats vinden naar kalmte, rust en tevredenheid.
Naast alle fysieke interacties in Spanje zijn de therapeutische interventies gericht om een beeld te krijgen van geïnternaliseerde disfunctionele gedachten / gedragingen waardoor een blokkade ontstaat om te komen tot herstel. Door disfunctionele gedachten functioneel te maken hef je de blokkade op. Een voorbeeld is de weg van perfectionisme naar passie. Van een aangeleerde disfunctionele angstrespons tot gedrag wat helemaal bij jou past en waarbij je ook de veiligheid voelt dit gedrag te tonen aan derden.
Ik hoop dat ik met dit hoofdstuk een heel moeilijk onderwerp wat duidelijk heb kunnen maken. Perfectionisme (het ontbreken van veiligheid) is extreem moeilijk te begrijpen en is bijna altijd ontstaan op basis van een disfunctionele omgeving die geïnternaliseerd is in het eigen gedachtenkader. Je bent het echter niet, je bent geen perfectionist, je bent een ander mens. Zoek daarna en je wordt gelukkig. Perfectionisme is aangeleerd en een angst stoornis. Passie is je werkelijke zelf en 100% aangeboren.
Al mijn cliënten hebben onder het perfectionisme een ware aard (het werkelijke eigen brein DNA): gezelligheid, liefhebbend en zacht. Dit vinden is het ware doel van de reis naar Spanje. Eerst je ware zelf vinden het herstel komt dan van zelf. Je ervaart dan gevoelens die recht uit je hart komen en die niet vervormd zijn: zacht, liefde, geluk, tevredenheid en kalmte.
Wat heel belangrijk is om te beseffen is dat kalmte niet voortkomt uit 3 maal per week naar de yoga gaan. Je moet dat altijd in combinatie doen met de ontdekkingsreis naar je ware zelf. Je zal merken dat het een prachtige expeditie – cognitive travel is. Charles Dickens wees ons ook al de weg.